ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Ὅσιος Ἱλαρίων ὁ Μέγας (21 Οκτωβρίου)
ίγα χιλιόμετρα πιό πάνω ἀπό τήν Κερύνεια καί σέ ὕψος δυό χιλιάδες περίπου πόδια ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆς θάλασσας ὀρθώνεται ἕνα γιγαντιαῖο ὕψωμα ἀποκομμένο ἀπό τήν ὑπόλοιπη ὀροσειρά τοῦ Πενταδάκτυλου. Στήν κορυφή τοῦ ὑψώματος αὐτοῦ μέ τήν πανοραμική θέα εἶναι κτισμένο ἀπό χρόνια ἕνα φρούριο, τό γνωστό φρούριο τοῦ Ἁγίου Ἰλαρίωνα.
Ὁ ἰσάγγελος αὐτός Ἅγιος, σύγχρονος τῶν Μεγάλων Βασιλέων καί Ἰσαποστόλων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης, γεννήθηκε στήν κωμόπολη τῆς Παλαιστίνης τήν Θαβαθᾶ, πού βρίσκεται πέντε περίπου μίλια μακριά ἀπό τήν ἀρχαία πόλη τῶν Φιλισταίων, τήν Γάζα. Οἱ γονεῖς του, πλούσιοι εἰδωλολάτρες φρόντισαν ἀπό νωρίς νά δώσουν στό παιδί τους μιά ξεχωριστή μόρφωση. Γι’ αὐτό καί ἀπό μικρό ἔσπευσαν νά τόν ἀποχωρισθοῦν καί νά τόν στείλουν στήν Ἀλεξάνδρεια, πού ἦταν τότε ἕνα μεγάλο κέντρο Ἑλληνικῶν σπουδῶν. Σέ μία ἀπό τίς ὀνομαστές Σχολές τῆς πόλεως αὐτῆς φρόντισε ὁ μικρός Ἱλαρίων νά ἐγγραφεῖ καί μ’ ἐνδιαφέρον νά παρακολουθήσει τά μαθήματά της. Ὁ πόθος του ὅμως νά γνωρίσει τήν ἀλήθεια ὁδήγησε κάποτε τά βήματά του καί σέ χριστιανικές συγκεντρώσεις.
Ἡ ζωή τῶν χριστιανῶν, ἡ εὐγένεια καί ἡ καλοσύνη τους, τό ἐνδιαφέρον τους νά ἐξυπηρετήσουν τούς ἄλλους μέ κάθε ἀνιδιοτέλεια καί προθυμία τοῦ ἔκαμαν ἀπ’ τήν πρώτη στιγμή ξεχωριστῆ ἐντύπωση. Ἀλλά καί τά ἁγνά ἤθη κι ἔθιμά τους καί ἡ ὅλη τους ἀρετή τοῦ σκλάβωσαν τήν ψυχή καί ἄναψαν μέσα του θερμό τόν ζῆλο νά γνωρίσει καλύτερα τήν πηγή τῆς τροφοδοσίας τους. Ἔτσι ὁ φιλομαθής νέος ἐπεδίωξε νά ἔρθει σ’ ἐπαφή μέ σημαίνοντας χριστιανούς καί ἀπό ὑπεύθυνα πρόσωπα νά μάθει τίς ἐπιταγές τῆς νέας πίστεως. Ὁ ἐνθουσιασμός του γιά ὅσα ἄκουε καί ὁ ζῆλος του νά γνωρίσει περισσότερα, προχωροῦσε μέρα μέ τή μέρα γιά νά καταλήξει κάποτε στήν ἀποδοχή τῆς νέας θρησκείας καί νά βαπτισθεῖ.
Ἡ χαρά καί ἡ εὐτυχία τοῦ ἁγνοῦ νέου τήν ἡμέρα ἐκείνη, πού φόρεσε τόν λευκό χιτώνα τοῦ βαπτίσματος, ὑπῆρξε ἀφάνταστα μεγάλη. Μιά ἀπόδειξη τούτης τῆς χαρᾶς εἶναι καί ἡ πλούσια χρηματική προσφορά του γιά χάρη τῶν πτωχῶν ἀδελφῶν τοῦ Χριστοῦ.
Ἅγιοι Θεοδότη καὶ Σωκράτης ὁ Πρεσβύτερος (21 Οκτωβρίου)
ζησαν τόν 3ο αἰώνα μ.Χ., ὅταν βασιλιάς ἦταν ὁ Ἀλέξανδρος ὁ Σεβῆρος, καί μαρτύρησαν στήν Ἄγκυρα.
Ἡ Θεοδότη, ἀπό εὐγενική οἰκογένεια, ἦταν θαρραλέα στήν πίστη καί ὅπου καί ἂν βρισκόταν μιλοῦσε γιά τό Εὐαγγέλιο καί προσπαθοῦσε νά αὐξάνει τόν ἀριθμό τῶν ἀφοσιωμένων στήν λατρεία τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ πρεσβύτερος Σωκράτης, ἦταν ἱερέας ἀπό ἐκείνους, πού δέν λειτουργοῦν μόνο, ἀλλά καί φωτίζουν καί οἰκοδομοῦν, στήν ἀνάγκη μάλιστα εἶναι ἕτοιμοι νά θυσιαστοῦν γιά τήν πίστη καί τό ποίμνιό τους. Στήν ἐργασία του αὐτή ὁ Σωκράτης, εἶχε πολύτιμο βοηθό τήν εὐσεβῆ Θεοδότη, πού μέ τήν διδασκαλία της, προπαρασκεύαζε εἰδωλολάτρισσες γυναῖκες στή γνώση τῶν ἀληθειῶν τῆς πίστης καί στήν ἀποδοχή τοῦ ἁγίου βαπτίσματος.
Ἔτσι λοιπόν, καταγγέλθηκαν καί οἱ δυό γιά τίς ἐνέργειές τους αὐτές, συνελήφθησαν καί μέ ἀπειλές καί μαρτύρια τούς ἐξανάγκαζαν νά θυσιάσουν στά εἴδωλα. Ἀλλά ἡ γυναίκα καί ὁ ἱερέας, ἀπέκρουσαν μέ ἀγανάκτηση τήν ἀσεβῆ πρόταση, καί σφράγισαν τήν ὁμολογία τῆς πίστης τους μέ τό αἷμα τους, ἀφοῦ ὑπέστησαν θάνατο μέ ἀποκεφαλισμό.
Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Νεομάρτυρας (21 Οκτωβρίου)
ταν υἱός ἱερέα καί γεννήθηκε στό χωριό Γεράκι τῆς Μονεμβασιᾶς.
Τό 1770 ὅταν οἱ Ἀλβανοί ἦλθαν στήν Πελοπόννησο, ἔσφαξαν τόν πατέρα του, καί αὐτόν μαζί μέ τήν μητέρα του, τούς ἀπήγαγαν στή Λάρισα. Ἦταν τότε ὁ Ἰωάννης 15 χρονῶν. Ἐκεῖ πουλήθηκε μαζί μέ τή μητέρα του σέ κάποιο Τοῦρκο. Ἐπειδή ὅμως ὁ Τοῦρκος αὐτός δέν εἶχε παιδιά, θέλησε νά υἱοθετήσει τόν Ἰωάννη ἀφοῦ τόν ἐξισλαμίσει. Οἱ τεράστιες καί ποικίλες προσπάθειες τοῦ Τούρκου γιά νά ἐξισλαμίσει τόν Ἰωάννη, δέν ἔφεραν κανένα καρπό. Ὁ νέος μέ ὑψηλό φρόνημα, διαρκῶς ἔλεγε: «ἐγώ Τοῦρκος δέν γίνομαι, ἐγώ εἶμαι χριστιανός καί χριστιανός θέλω νά πεθάνω».
Τότε ὁ Τοῦρκος, μέσα στό σπίτι του, ἄρχισε νά βασανίζει σκληρά τόν Ἰωάννη. Τήν περίοδο τοῦ δεκαπενταύγουστου τόν πίεζε νά καταλύσει, καί μάλιστα εἶχε βάλει καί τή μητέρα του νά τόν παρακαλέσει νά φάει ἀπό τά δελεαστικά φαγητά. Ἀλλά ὁ Ἰωάννης ἀπάντησε: «ἐγώ εἶμαι γιός παπά καί πρέπει νά φυλάττω καλύτερα ἀπό τούς γιούς τῶν λαϊκῶν τούς νόμους καί τά ἔθιμα τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας».
Ἐξαγριωμένος ὁ σκληρός Τοῦρκος ἀπό τήν στάση τοῦ Ἰωάννη, τόν μαχαίρωσε στήν καρδιά, μέ ἀποτέλεσμα νά πεθάνει στίς 21 Ὀκτωβρίου 1773.
Ὅσιοι Βαρνάβας καὶ Ἱλαρίων οἱ Θαυματουργοί (21 Οκτωβρίου)
νάμεσα στά λείψανα που ρίχνονταν στή θάλασσα ἀπό εὐλαβεῖς χριστιανούς, γιά νά μήν ἀφανιστοῦν ἀπό βέβηλα χέρια, και ξεβράστηκαν ἀπ’ τήν θάλασσα στ’ ἀκρογιάλια της Κύπρου, περιλαμβάνονται καί τά λείψανα τῶν Ὁσίων Βαρνάβα καί Ἱλαρίωνος τῶν Θαυματουργῶν, τά οποία μεταφέρθηκαν στό προνομιοῦχο χωριό, τήν Περιστερώνα τοῦ Μόρφου.
Σ’ αὐτήν ἀργότερα, πιθανότατα στίς ἀρχές τοῦ 11ου αἰώνα, κτίστηκε καί ἡ τρίκλιτος θολωτή βασιλική μέ τούς πέντε τρούλους καί σέ σχῆμα σταυροῦ, πού καμαρώνουμε ὡς τά σήμερα. Σ’ αὐτή τήν περίπυστη ἐκκλησία τοποθετήθηκαν τά ἅγια λείψανα.
Δυστυχῶς καί γιά τούς Ἁγίους αὐτούς πολύ ὀλίγα γνωρίζουμε. Ἕνας πέπλος μυστηρίου καλύπτει τήν ζωή τους. Ὁ Λεόντιος Μαχαιρᾶς στό χρονικό του, καθώς καί ὁ Κυπριανός στήν ἱστορία του κατατάσσουν τούς Ἁγίους μεταξύ τῶν 300 λεγομένων Ἀλαμανῶν, πού ἦρθαν στό νησί μας μετά τήν Β’ Σταυροφορία καί ἀσκήτεψαν σέ διάφορα μέρη. Μέ τήν γνώμη ὅμως αὐτή, πού ὅσο καί ἂν φαίνεται πιθανή, συγκρούεται ἡ πληροφορία, πού μᾶς δίνεται τόσο ἀπό τήν παράδοση, ὅσο καί ἀπό τό συναξάρι τῶν Ἁγίων. Σ’ αὐτό ἀναφέρεται ρητά, πώς οἱ Ὅσιοι κατάγονταν ἀπό τήν εὔανδρο Καππαδοκία καί ἔζησαν μάλιστα στά χρόνια τῆς βασιλείας τοῦ Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ (408 – 456). Καί οἱ δύο Ἅγιοι ἦσαν ἀπό εὐγενικές οἰκογένειες καί ὑπηρετοῦσαν στόν στρατό τοῦ βασιλιά, στόν ὁποῖο μάλιστα καί διακρίνονταν γιά τό παράστημά τους, τήν ἀνδρεία τους καί τήν ὅλη γενικά ζωή τους.
